PELVİK ORGAN SARKMASI (PROLAPSUSU)
Pelvik Organ Sarkması Nedir?
Pelvik organ sarkması, pelvis bölgesindeki iç organların (genellikle rahim, mesane veya rektum gibi) destek dokularının zayıflaması veya hasar görmesi sonucu aşağı doğru sarkması durumudur. Pelvis, pelvik taban adı verilen bir dizi kas ve bağ dokusundan oluşur ve bu yapılar iç organların yerinde tutulmasına yardımcı olur. Ancak, bu destek dokuları zayıflarsa veya hasar görürse, pelvik organlar yerlerinden sarkabilir veya aşağı doğru kayabilir.
Pelvik Organ Sarkması Hangi Yaş Aralığında Görülür? Pelvik Organ Sarkması Görülme Sıklığı Nedir?
Pelvik organ sarkması, genellikle ileri yaşlarda, özellikle menopoz sonrası dönemde daha sık görülür. Bununla birlikte, özellikle pelvik tabanı etkileyen risk faktörleri varsa, bu durum her yaşta ortaya çıkabilir. Doğum, ağır kaldırma, uzun süreli kabızlık gibi durumlar pelvik organ sarkması riskini arttırabilir.
Pelvik organ sarkmasının görülme sıklığına ilişkin kesin bir sayı vermek zordur çünkü birçok kadın hafif semptomlar yaşayabilir ve bu semptomlar için tıbbi yardım aramayabilir. Ancak, araştırmalar, kadınların yaklaşık %30’unun yaşamları boyunca pelvik organ sarkması semptomları yaşadığını göstermektedir. Bu durum, kadınların yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir ve tedavi gerektirebilir.
Pelvik organ sarkması, yaşla birlikte kadınlarda daha yaygın hale gelirken, yaşam tarzı faktörleri ve genetik yatkınlık da etkili olabilir. Dolayısıyla, pelvik organ sarkması her yaşta görülebilir, ancak yaş ilerledikçe ve risk faktörleri arttıkça görülme olasılığı artar.
Pelvik Organ Sarkması Neden Oluşur? Sebepleri Nelerdir?
Pelvik organ sarkması, pelvik tabanı destekleyen dokuların zayıflaması veya hasar görmesi sonucu meydana gelir. Bu durumun oluşmasına katkıda bulunan bir dizi faktör bulunmaktadır:
– Hamilelik ve Doğum: Hamilelik sürecinde rahim büyürken pelvik tabana ekstra baskı yapar. Normal doğum sırasında, pelvik tabanı destekleyen kaslar ve bağlar aşırı gerilir ve zorlanır. Bu, pelvik organların yerinden kaymasına ve sarkmasına neden olabilir.
– Yaşlanma: Yaş ilerledikçe, pelvik tabandaki kaslar ve bağlar doğal olarak zayıflar. Menopozla birlikte hormon seviyelerindeki değişiklikler de pelvik taban dokularını etkileyebilir ve sarkma riskini artırabilir.
– Kronik Kabızlık: Sürekli olarak kabızlık çekmek, bağırsakları zorlamak ve pelvik tabana baskı yapmak suretiyle sarkma riskini artırabilir.
– Ağır Kaldırma: Ağır nesneleri kaldırmak, özellikle yanlış tekniklerle veya düzensiz olarak yapmak, pelvik tabandaki kasları ve bağları zorlayabilir ve hasara neden olabilir.
– Obezite: Fazla kilolu olmak, pelvik organlara ekstra baskı yapar ve pelvik tabanın zayıflamasına neden olabilir.
– Genetik Yatkınlık: Bazı kadınlar genetik olarak pelvik organ sarkması riski altında olabilirler. Aile geçmişinde bu durumun bulunması, bireyin sarkma riskini artırabilir.
– Kronik Öksürük: Özellikle sigara içenlerde, uzun süreli ve şiddetli öksürük pelvik organ sarkmasına neden olabilir çünkü sürekli öksürmek pelvik tabana baskı yapar.
Pelvik Organ Sarkması Belirtileri Nelerdir?
Pelvik organ sarkması belirtileri ve şiddeti kadından kadına değişebilir. Bazı kadınlar belirtileri hafif bulabilirken, diğerleri daha ciddi semptomlar yaşayabilir. Pelvik organ sarkması olan kadınların bazı ortak belirtileri şunlar olabilir:
– Pelvik Bölgede Basınç Hissi: Pelvik organların sarkması, pelvik bölgede ağırlık hissi veya basınç hissi oluşturabilir.
– İdrar Kaçırma: Pelvik organların sarkması, idrar kesesinin yerinde tutulmasını etkileyebilir ve idrar kaçırma sorunlarına neden olabilir. Özellikle öksürme, hapşırma, gülme veya egzersiz gibi aktiviteler sırasında idrar kaçırma yaşanabilir.
– İdrar Yolu Enfeksiyonları: Pelvik organların sarkması, idrarın normal akışını etkileyebilir ve idrarın mesaneden tam olarak boşaltılamamasına neden olabilir. Bu durum idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilir.
– Mesane Boşalma Problemleri: Pelvik organların sarkması, mesanenin tamamen boşaltılmasını engelleyebilir, bu da sık sık idrara çıkma ve idrar yaparken zorlanma gibi sorunlara neden olabilir.
– Cinsel İlişki Sırasında Ağrı: Pelvik organların sarkması, cinsel ilişki sırasında ağrı veya rahatsızlık hissine neden olabilir.
– Kabızlık Gibi Bağırsak Boşalma Problemleri: Pelvik organların sarkması, rektumu destekleyen dokuların zayıflamasına neden olabilir ve kabızlık gibi sorunlara yol açabilir.
– Dışarı Çıkan Pelvik Organlar: Bazı durumlarda, pelvik organlar sarkabilir ve vajina veya anüs çevresinde dışarı çıkabilir. Bu durumda organların dışarı çıkması anlamına gelen prolapsus olarak adlandırılır.
Pelvik Organ Sarkması Hangi Organlarda Görülür?
– Mesane Sarkması: Bu durum; idrar kaçırma, sık idrara çıkma ve idrar yolu enfeksiyonları gibi semptomlara neden olabilir.
– Rahim Sarkması: Genellikle pelvik tabanın zayıflaması veya hamilelik ve doğum gibi faktörler nedeniyle ortaya çıkar. Rahim sarkması, pelvik bölgede basınç hissi, cinsel ilişki sırasında ağrı ve vajinal kanama gibi semptomlara neden olabilir.
– Rektum Sarkması: Bu problem, kabızlık, tuvalete çıkarken zorlanma ve bağırsak boşalma problemleri gibi semptomlara neden olabilir.
Pelvik Organ Sarkması Nasıl Tedavi Edilir?
İdrar kesesi sarkması genellikle üroloji uzmanları tarafından tedavi edilir çünkü bu durum idrar yollarını etkileyebilir ve idrar kaçırma gibi semptomlara neden olabilir. Ürologlar tedavi için çeşitli yöntemler kullanabilirler:
– Konservatif Tedavi: Cerrahi işleme gerek olmayan ya da bir cerrahi işlem gerekliyse bu işlemi geciktirmek için kullanılan tedavi türüdür. Hafif pelvik organ sarkması vakalarında ilk olarak konservatif tedavi seçenekleri önerilebilir. Bu tedavi seçenekleri arasında pelvik taban egzersizleri, fizik tedavi, pelvik destek cihazları ve yaşam tarzı değişiklikleri (örneğin, kilo verme veya kabızlığı önleme) yer alabilir.
– Pesser: Vajinal pesser, rahmi desteklemek için vajinanıza yerleştirilen plastik veya kauçuk bir halkadır. Sarkmayı tedavi etmez ancak semptomları hafifletir.
– İlaç Tedavisi: İdrar kaçırma gibi semptomları kontrol altına almak için bazı ilaçlar reçete edilebilir. Lokal kullanılan vajinal östrojen fayda gösterir.
– Cerrahi Müdahale: Pelvik organ sarkması ciddi ise veya konservatif tedavi seçenekleri etkili değilse, cerrahi müdahale önerilebilir. Pelvik organ sarkmasını düzeltmek için yapılabilecek cerrahi prosedürler arasında pelvik taban onarımı, mesh (tıbbi bir malzeme) kullanımı, vajinal veya laparoskopik yaklaşımlarla yapılan cerrahi prosedürler bulunabilir.