VEZİKOÜRETERAL REFLÜ 

Vezikoüreteral Reflü Nedir? 

Vezikoüreteral reflü, idrarın mesaneden böbreklere doğru geriye akışını ifade eder. Normalde idrar, böbreklerden toplanır, idrar yolları boyunca mesaneye doğru akar, orada depolanır ve sonra dışarıya boşaltılır. Ancak bazı durumlarda, mesane ile üreter (idrar yolunun böbreğe bağlandığı tüp) arasındaki bağlantıda bir problem olabilir. Bu problem sonucu, mesaneden böbreklere doğru geriye akış oluşur. 

Vezikoüreteral Reflü Hangi Yaş Aralığında Görülür Ve Görülme Sıklığı Nedir? 

Vezikoüreteral reflü genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Bebeklikten başlayarak genellikle çocukluk çağının sonlarına kadar görülebilir. En sık tanı 2 yaşından küçük çocuklarda konulur. Ancak, bazı durumlarda, yetişkinlerde de vezikoüreteral reflü olabilir, özellikle de altta yatan nedenlerin devam ettiği veya sonradan geliştiği durumlarda. Vezikoüreteral reflünün görülme sıklığı, çocukluk çağında idrar yolu enfeksiyonlarına bağlı olarak yapılan araştırmalara dayanarak tahmin edilir. Bu enfeksiyonlar, genellikle çocukluk çağında sıkça görülür ve bazı vakalarda vezikoüreteral reflü ile ilişkilidir. Ancak, vezikoüreteral reflünün kesin sıklığı konusunda net veriler elde etmek zor olabilir, çünkü birçok vaka belirti vermeden kalır ve teşhis edilmez.

Vezikoüreteral Reflü Sebepleri Nelerdir? 

– Doğuştan gelen durumlar: Vezikoüreteral reflü genellikle doğuştan gelen idrar yolu anormallikleri ile ilişkilidir. Örneğin, üreterin mesaneye giriş noktasının normalden farklı olması veya mesanenin yapısındaki bozukluklar veziküreteral reflüye yol açabilir.

– Mesane fonksiyon bozuklukları: Mesane kaslarının yeterli şekilde çalışmaması veya mesanenin normal işlevini yerine getirememesi, idrarın geriye akışını artırabilir.

– Genetik faktörler: Bazı genetik faktörlerin, özellikle aile geçmişinde vezikoüreteral reflü öyküsü olan ailelerde, bu duruma yatkınlığı artırabileceği düşünülmektedir.

– Başka cerrahi girişimler: Daha önce yapılan bazı cerrahi işlemler sonucunda idrar yollarında yapısal değişiklikler oluşabilir ve bu da vezikoüreteral reflüye sebep olabilir.

– Diğer tıbbi durumlar: Bazı durumlar veya hastalıklar, özellikle nörolojik hastalıklar veya omurilik anomalileri gibi, idrar yollarının normal işlevini etkileyerek vezikoüreteral reflü riskini artırabilir.

Bu faktörlerin bir kombinasyonu, bir kişinin vezikoüreteral reflü geliştirme riskini artırabilir. Ancak, her vezikoüreteral reflü vakası farklı olabilir ve belirli bir neden belirlemek her zaman mümkün olmayabilir. 

Vezikoüreteral Reflü Belirtileri Nelerdir? 

– Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları: Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları, özellikle çocuklarda vezikoüreteral reflü ile ilişkili olabilir. İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri arasında sık idrara çıkma, yanma hissi, idrarda kan görülmesi ve karında veya kasıklarda ağrı bulunabilir.

– Karın veya bel ağrısı: Vezikoüreteral reflü olan bazı kişiler karın, sırt veya bel bölgesinde ağrı hissedebilirler. Bu ağrı genellikle idrar yolu enfeksiyonu ile ilişkilidir.

– İdrar kaçırma: Vezikoüreteral reflü, mesane kontrolünü etkileyebilir ve idrar kaçırma sorunlarına yol açabilir, özellikle çocuklarda gece yatağı ıslatma gibi belirtiler görülebilir.

– Böbrek fonksiyonlarında azalma: Vezikoüreteral reflü, ilerleyen vakalarda böbreklerde hasara neden olabilir. Bu durumda böbrek fonksiyonları azalabilir ve bunun sonucunda baş ağrısı, yorgunluk, bulantı, ödem ve yüksek tansiyon gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

– Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon): İlerlemiş vezikoüreteral reflü vakalarında, böbreklerin işlevsizliğine bağlı olarak hipertansiyon gelişebilir.

Vezikoüreteral reflü, belirti vermeyen veya hafif semptomlarla seyredebilir, bu nedenle tanı koymak genellikle rutin bir muayene veya idrar yolu enfeksiyonlarına bağlı tekrarlayan semptomlar üzerine yapılır. 

Vezikoüreteral Reflü Nasıl Teşhis Edilir? 

1. Ürolojik değerlendirme: Doktor, semptomları değerlendirmek için hastanın ve ailenin tıbbi geçmişini alır. Özellikle, daha önce geçirilen idrar yolu enfeksiyonları ve idrar kaçırma gibi semptomlar dikkate alınır.

2. İdrar testleri: İdrar örneği alınarak idrar analizi yapılır. Bu test, idrar yolu enfeksiyonları veya diğer idrarla ilişkili problemleri tespit etmeye yardımcı olabilir.

3. Görüntüleme testleri: Vezikoüreteral reflüyü teşhis etmek için çeşitli görüntüleme testleri kullanılabilir. Bunlar arasında ultrasonografi, intravenöz piyelografi (IVP), böbrek ultrasonu, sistografi ve böbrek sintigrafisi bulunur. Bu testler idrar yollarının yapısal bozukluklarını ve idrarın geriye akışını değerlendirmeye yardımcı olur.

4. Sistoskopi: Bu testte, bir kamera ve ışık kaynağıyla donatılmış bir tüp (sistoskop) kullanılarak mesane içi görüntüleme yapılır. Bu, mesane ve üreterlerdeki herhangi bir yapısal anormalliği veya reflüyü gözlemlemeye yardımcı olabilir.

Bu testlerden elde edilen bulgulara dayanarak, vezikoüreteral reflünün varlığı, derecesi ve etkilediği böbreklerin durumu belirlenebilir. 

Vezikoüreteral Reflü Nasıl Tedavi Edilir? 

Vezikoüreteral reflünün tedavisi, semptomların şiddeti, hastanın yaşı, genel sağlık durumu, reflünün derecesi ve varsa altta yatan nedenlere bağlı olarak belirlenir. Tedavi seçenekleri şu şekildedir:

1. İzlem ve takip: Bazı hafif vakalarda veya belirti vermeyen vakalarda, sadece düzenli izlem ve takip önerilebilir. Bu, semptomların gelişimini ve reflünün ilerlemesini izlemeyi içerir.

2. İlaç tedavisi: Hafif veya orta dereceli vezikoüreteral reflü durumlarında, doktorlar genellikle idrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için antibiyotikler reçete ederler. Bu, reflüyü düzeltmez, ancak enfeksiyon riskini azaltır. Ayrıca, mesane kaslarını rahatlatarak veya idrar yollarını genişleterek reflüyü azaltmaya yardımcı olabilecek ilaçlar da reçete edilebilir.

3. Cerrahi müdahale: Cerrahi tedavi, özellikle ciddi veya belirgin semptomları olan hastalarda veya ilaç tedavisine yanıt vermeyen durumlarda düşünülebilir. Cerrahi seçenekler arasında üreteral stent yerleştirme, üreteral reimplantasyon ve endoskopik cerrahi bulunabilir. Cerrahi müdahale, mesane ve üreterler arasındaki bağlantıyı düzeltmeyi amaçlar ve böylece idrarın geriye akmasını önler.

4. Böbrek ve mesane takibi: Vezikoüreteral reflü teşhisi konan hastaların düzenli olarak takip edilmesi önemlidir. Bunu yapmak için doktorlar genellikle böbrek fonksiyon testleri, görüntüleme testleri ve semptomları izlerler.

5. Önleyici yaklaşımlar: Vezikoüreteral reflüye bağlı idrar yolu enfeksiyonlarını önlemek için bazı önleyici önlemler alınabilir. Bu önlemler arasında sıkı hijyen uygulamaları, yeterli sıvı alımı, idrarın düzenli olarak boşaltılması ve uygun tuvalet eğitimi bulunur.

Tedavi planı, bireysel olarak belirlenir ve hastanın durumuna ve ihtiyaçlarına göre uyarlanır. Bu nedenle, vezikoüreteral reflü teşhisi konmuş olan kişilerin bir üroloji uzmanı ile düzenli olarak iletişim halinde olması önemlidir.