İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) 

İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) Nedir? 

Üriner inkontinans, bir kişinin idrar kaçırma veya idrarını istem dışı olarak tutamama durumunu tanımlar. Bu durum, idrar kontrolünde bozulma olduğunda meydana gelir ve kişi istemsiz olarak idrar kaçırabilir.

İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) Görülme Sıklığı Nedir?

Üriner inkontinans, tüm dünyada yaygın bir sağlık sorunudur ve yaşla birlikte görülme sıklığı artar. Özellikle yaşlı bireyler arasında daha yaygın olsa da, gençlerde ve orta yaşlılarda da görülebilir. Üriner inkontinans, kadınları erkeklerden daha sık etkiler ve kadınlarda özellikle gebelik, doğum, menopoz ve pelvik taban kaslarının zayıflaması gibi faktörler nedeniyle daha yaygın olarak görülür.

Üriner inkontinansın görülme sıklığı, yaş, cinsiyet, ırk, coğrafi bölge ve diğer çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Genellikle utangaçlık ve utanç nedeniyle pek çok insan tarafından rapor edilmez ve bu nedenle gerçek görülme sıklığı kesin olarak belirlenmesi zor olabilir. Ancak, bu durumun oldukça yaygın olduğu ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebileceği bilinmektedir. Tarafımızca Türkiye’de yaptığımız çalışmada üroloji polikliniğine başvuran kadın hastaların %50’sinde idrar kaçırma olduğu tespit edilmiştir.

İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) Tipleri Nelerdir?

1-Stres İnkontinansı: Öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma sırasında basınç artışıyla gerçekleşen idrar kaçırma durumudur. Pelvik taban kaslarının zayıflığı veya hasarı nedeniyle idrar yolundaki kaslar yeterince desteklenmediğinde meydana gelir.

2-Sıkışma İnkontinansı: Ani ve güçlü bir idrar yapma hissiyle karakterizedir ve kişi tuvalete yetişemez, idrarını tutamaz. Sinir sistemi bozuklukları, mesane iltihabı, stres gibi nedenlerle mesane kaslarının kontrolünün kaybı sonucunda ortaya çıkabilir. Aşırı çay ve kahve içilmesi de neden olabilir.

3-Taşma İnkontinansı: Mesanenin tamamen boşaltılamaması sonucu mesane taşması ve idrarın aralıklı olarak damla damla sızması ile karakterizedir. Genellikle mesane tıkanıklığı veya sinir sistemi hasarı gibi altta yatan bir sorundan kaynaklanır.

4-Karma İnkontinans: Birden fazla inkontinans türünün bir arada bulunması durumunda ortaya çıkar. Örneğin, stres inkontinansıyla birlikte sıkışma inkontinansı olabilir.

 İdrar Kaçırma (Üriner İnkontinans) Sebepleri Nelerdir? 

– Pelvik Taban Kaslarının Zayıflığı veya Hasarı: Özellikle doğum, obezite veya yaşlanma gibi faktörlerden kaynaklanabilir. Bu kaslar, mesane ve idrar yolunun kontrolünü sağlar. Kasların zayıflaması veya hasar görmesi durumunda, idrar kaçırma problemleri ortaya çıkabilir.

– Mesane Kaslarının Kontrolsüz Kasılması: Mesane kaslarının aşırı aktif olması, sıkışma inkontinansına neden olabilir. Bu durumda, mesane ani ve güçlü bir şekilde kasılır ve kişi idrar yapma hissiyle karşılaşır, bu da istemsiz idrar kaçırma ile sonuçlanabilir.

– Sinir Sistemi Bozuklukları: Sinir sistemi hasarı veya bozuklukları, idrarın mesanede tutulması ve boşaltılması sürecini etkileyebilir. Örneğin, omurilik yaralanmaları, multiple skleroz, inme gibi durumlar sinir sistemi ile ilgili problemlere neden olabilir ve üriner inkontinans riskini artırabilir.

– Hormonal Değişiklikler: Hormonal değişiklikler, özellikle menopoz döneminde, vajinal dokularda incelme ve pelvik taban kaslarının zayıflamasına neden olabilir. Bu da stres inkontinansına yol açabilir.

– Mesane İltihabı ve Enfeksiyonları: Mesane iltihabı veya enfeksiyonları, mesane kaslarını etkileyebilir ve idrar kontrolünün bozulmasına sebep olabilir.

– Prostat Sorunları: Erkeklerde, prostat büyümesi veya prostat kanseri gibi prostat sorunları, mesane fonksiyonlarını etkileyebilir ve üriner inkontinansa neden olabilir.

– Yüksek İdrar Miktarı: Aşırı miktarda sıvı tüketimi veya idrar miktarını artıran çay, kahve, alkol, enerji içecekleri, gazlı içecekler, meyve suları gibi içecekler mesanenin dolması ve taşması sonucunda taşma inkontinansına yol açabilir.

– Genetik Faktörler: Bazı durumlarda, üriner inkontinansın genetik yatkınlıkla ilişkili olabileceği düşünülmektedir.

– Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar üriner sistemi etkileyerek idrar üretimini artırabilir. Bu da idrar kaçırmaya neden olabilir.

Üriner İnkontinans Belirtileri Nelerdir? 

1-İdrar Kaçırma: İdrarı tutamama veya istemsiz idrar kaçırma en belirgin belirtidir. Bu durum, öksürme, hapşırma, gülme veya ağır kaldırma gibi günlük aktiviteler sırasında olabilir.

2-Sık İdrara Çıkma: Kişi sık sık tuvalete gitme ihtiyacı hissedebilir. Özellikle sıkışma inkontinansı gibi tiplerde bu belirti sık görülür.

3-Ani Gelen Tuvalete Çıkma İhtiyacı: Ani ve güçlü bir şekilde idrar yapma hissi, tuvalete yetişemeden önce meydana gelebilir. Bu, özellikle sıkışma inkontinansı veya taşma inkontinansının belirtilerinden biri olabilir.

4-Damla Damla İdrar Kaçırma: İdrarın damla damla sızması, taşma inkontinansının tipik belirtilerinden biridir.

5-Pelvik Bölgede Ağrı veya Rahatsızlık: Pelvik taban kaslarının zayıflığı veya hasarı nedeniyle pelvik bölgede ağrı veya rahatsızlık hissedilebilir.

Üriner İnkontinans Nasıl Tedavi Edilir?

Pelvik Taban Egzersizleri: Pelvik taban kaslarını güçlendiren egzersizler, özellikle stres inkontinansı ve karışık inkontinans için etkili olabilir. Bu egzersizler basit ve herkesin yapabileceği kas güçlendirme rutinlerini içerir.

Mesane Eğitimi ve Tuvalet Alışkanlıklarının Değiştirilmesi: Mesane eğitimi, mesane kapasitesini artırmak ve idrar kaçırma riskini azaltmak için yapılan bir terapidir. Bu, belirli aralıklarla idrara çıkmayı öğrenmek ve ani idrar kaçırma hissini kontrol etmeyi içerir.

İlaçlar: Özellikle sıkışma inkontinansı gibi belirli inkontinans tiplerinde, mesane kaslarının kontrolünü artırmak için ilaçlar reçete edilebilir. Ayrıca, stres inkontinansında pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yardımcı olmak için bazı ilaçlar kullanılabilir.

Cerrahi Müdahaleler: İdrar kaçırma durumunda, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Özellikle stres inkontinansı ve bazı durumlarda taşma inkontinansının tedavisinde cerrahi seçenekler değerlendirilebilir.

Cihazlar ve Protezler: İdrar kaçırma durumunda, pelvik taban desteği sağlamak için kullanılan cihazlar (örneğin, pelvik taban kaslarını destekleyen vajinal tamponlar) kullanılabilir.

Mesaneye Botoks Uygulaması: Özellikle sıkışma tipi inkontinans durumunda, mesane kaslarının aşırı aktifliğini azaltmak için botoks enjeksiyonları yapılabilir.

Elektriksel Stimülasyon: Pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi için elektriksel stimülasyon teknikleri kullanılabilir.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Bazı durumlarda, belirli yiyecek ve içeceklerin tüketimini azaltmak veya değiştirmek, idrar kaçırma riskini azaltabilir. Ayrıca, ideal kiloya ulaşma, sigara bırakma ve düzenli egzersiz yapma gibi yaşam tarzı değişiklikleri de inkontinans semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir.