Varikosel Nedir?
Varikosel, testislerin etrafındaki damarlarda meydana gelen genişlemelerdir. Bu genişlemeler, testisleri besleyen damarlar ve spermlerin taşınmasından sorumlu olan yapılar arasında bulunan toplardamarlarda oluşur. Varikosel genellikle sol testis üzerinde daha sık görülür. Varikosel, testislerin normal işlevini etkileyebilir ve zamanla sperm üretiminde azalmaya, testis boyutlarında küçülmeye ve kısırlığa neden olabilir.
Varikosel Hangi Yaş Aralığında Görülür? Varikosel Görülme Sıklığı Nedir?
Varikosel genellikle ergenlik dönemi ve erişkinlikte ortaya çıkar, yani genellikle 15 ile 25 yaşları arasında başlar. Ancak, daha küçük yaştaki erkeklerde de görülebilir. Çocukluk çağında varikosel nadir görülse de, bazı durumlarda görülebilir.
Varikosel, erkeklerde üreme çağına ulaştıkça daha sık görülür ve yaş ilerledikçe sıklığı artar. Erişkin erkeklerin yaklaşık %15’inde varikosel olduğu tahmin edilmektedir. Ancak, bu oran infertilite sorunu olan erkeklerde daha yüksek olabilir; bazı çalışmalar, infertilite sorunu olan erkeklerin %40’ından fazlasında varikosel bulunduğunu göstermektedir.
Varikosel Doğurganlığı Etkiler Mi? Nasıl Etkiler?
Evet, varikosel doğurganlığı etkileyebilir. Varikosel, testislerin etrafındaki damarlardaki kan akışının bozulmasına, testis sıcaklığının artmasına neden olabilir ve bu da sperm üretiminde azalmaya veya sperm kalitesinde bozulmaya yol açabilir. Ayrıca sürekli testiste duran kirli kan sperm sağlığını bozabilir.
Varikosel Neden Oluşur? Sebepleri Nelerdir?
Varikosel oluşumunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, birkaç potansiyel faktör etkili olabilir:
– Venöz yetmezlik: Varikosel, testislerin etrafındaki damarlarda kanın geri akışını bozan venöz yetmezlikle ilişkilidir. Normalde kan, testislerden kalbe doğru hareket eder, ancak varikosel durumunda, bu kan akışı bozulur ve kan testislerde birikir.
– Anatomik faktörler: Bazı erkeklerde, testislerin toplardamarları normalden daha belirgin veya düzensiz olabilir, bu da kanın geri akışını kolaylaştırabilir.
– Genetik yatkınlık: Varikosel, aile geçmişi olan bireylerde daha sık görülebilir, bu da genetik yatkınlığın rol oynayabileceğini düşündürmektedir.
– Büyüme ve gelişme: Ergenlik döneminde vücutta birçok değişiklik olur ve bu dönemde testislerin etrafındaki damarların genişlemesi ve testislerin büyümesi, varikosel gelişimine katkıda bulunabilir.
Varikosel Belirtileri Nelerdir?
Varikosel bazen belirti vermez ve tesadüfen başka bir tıbbi muayene sırasında veya testislerdeki anormal bir şişlik fark edildiğinde tanı konabilir. Ayrıca, varikoselin belirtileri şunları içerebilir:
– Testislerde ağrı veya rahatsızlık: Varikosel olan birçok erkek, testislerde hafif veya şiddetli ağrı veya rahatsızlık hisseder. Bu genellikle uzun süre ayakta durma veya oturma gibi aktivitelerden sonra artar.
– Testislerde şişlik veya ağırlık hissi: Varikosel olan bazı erkekler, testislerde hafif bir şişlik veya ağırlık hissi yaşarlar. Bu his, testislerin normal boyutundan ve ağırlığından farklı bir hissiyat olabilir.
– Testislerde belirgin damarlar: Varikosel olan bazı erkekler, testislerin üstünde veya yanında belirgin, şişmiş damarlar hissedebilirler. Bu damarlar, sıklıkla ayakta durma veya egzersiz gibi durumlarda daha belirgin hale gelir.
– Testislerde büyüme farklılığı: Varikosel olan bazı erkeklerde, etkilenen testis diğerinden daha büyük veya daha küçük görünebilir. Bu durum, varikoselin uzun süreli etkileriyle ilişkilendirilebilir.
– Doğurganlık sorunları: Varikosel, bazı erkeklerde sperm üretiminde azalmaya veya sperm kalitesinde bozulmaya neden olabilir. Bu da doğurganlık sorunlarına yol açabilir ve çiftlerin çocuk sahibi olma şansını azaltabilir.
Varikosel Nasıl Tedavi Edilir?
Varikosel tedavisi, semptomların ciddiyetine, hastanın yaşına, genel sağlık durumuna ve doğurganlık ile ilgili endişelere göre değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
– Gözlem: Bazı varikosel vakalarında belirtiler hafiftir veya hiç yoktur. Bu durumda, doktor hastayı belirli aralıklarla izleyebilir ve semptomların veya komplikasyonların gelişip gelişmediğini değerlendirebilir.
– Semptomatik tedavi: Varikoselin neden olduğu ağrı veya rahatsızlık semptomlarını hafifletmek için ağrı kesiciler veya diğer ilaçlar kullanılabilir.
– Cerrahi müdahale: Semptomları ciddi olan veya doğurganlıkla ilgili endişeleri olan bazı hastalarda cerrahi tedavi gerekebilir. Cerrahi müdahale, varikosel olan damarların bağlanması veya kapatılması için gerçekleştirilir. Bu işlem mikrocerrahi tekniği ile yapılmalıdır.
– Embolizasyon: Varikosel tedavisinde bir diğer seçenek de embolizasyon adı verilen minimal girişimsel bir prosedürdür. Bu işlemde, bir kateter (ince bir tüp) kasık veya boyun damarından ilerletilir ve varikoselin olduğu damara bir madde enjekte edilir. Bu madde, damarı tıkayarak kan akışını keser ve varikoselin küçülmesini sağlar.
Varikosel Nasıl Önlenir? Ne Gibi Yaşam Tarzı Değişiklikleri Yapmak Gerekir?
Varikoselin tamamen önlenmesi belki mümkün olmayabilir, ancak bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve önlemler, riskin azaltılmasına yardımcı olabilir:
– Düzenli egzersiz: Düzenli olarak egzersiz yapmak, kan dolaşımını artırabilir ve venöz yetmezliği önleyebilir.
– Sağlıklı beslenme: Dengeli bir beslenme planı benimsemek, kiloyu kontrol altında tutmak ve damar sağlığını korumak için önemlidir.
– Düşük testis sıcaklığı: Aşırı sıcaklık, testislerdeki damarları genişletebilir. Bu nedenle, sıcak banyo, sauna ve uzun süreli sıcaklık maruziyetinden kaçınmak önemlidir.
– Düzenli testis kontrolü: Kendi kendine testis muayenesi yapmak, varikosel gibi durumların erken tanısına yardımcı olabilir.
– Uzun süreli oturma veya ayakta durmaktan kaçınma: Uzun süreli oturma veya ayakta durma, venöz yetmezliği artırabilir. Otururken veya ayakta dururken ara sıra kısa molalar vermek ve bacakları hareket ettirmek önemlidir.
– Düzenli muayene: Varikosel gibi damar sorunlarına yatkınlığı olan kişilerin, belirli aralıklarla doktor kontrolüne gitmesi önerilir. Bu, potansiyel sorunların erken tanınmasına ve tedavi edilmesine yardımcı olabilir.